تاریخچه نهاد:

سابقه نهاد در دانشگاه‎ها به زمان حضرت امام خمينی (ره) بر می گردد. پس از انقلاب فرهنگی و بازگشايی دانشگاه‎ها بمنظور جلوگيری از توطئه هايی که در صدد جدا کردن دو قشر روحانی و دانشگاهی از يکديگر بودند، امام راحل (رحمه الله علیه) انديشه وحدت حوزه و دانشگاه را پايه گذاری کردند. براساس اين انديشه حضور روحانيان آگاه و خوش فکر ، در دانشگاه‎ها ضروری بنظر می رسيد و پس از آن بود که نمايندگان امام در دانشگاه‎های مهم کشور، فعاليت خود را آغاز کردند.
پس از ارتحال جانگداز حضرت امام (رحمه الله علیه) با توجه به توسعه دانشگاه‎ها بدستور حضرت آیت الله خامنه‎ای ، نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‎ها تأسيس گرديد و اولين اساسنامه آن در سال 1369 به تصويب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسيد. پس از آن اساسنامه ديگری بنابر مقتضيات و نيازهای جديد، تدوين و در سال 1372 به تصويب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسيد که اينک مبنای کار نهاد نمايندگی می باشد.
مقام معظم رهبری در جلسه پرسش و پاسخ که در تاريخ 1377/2/22 در دانشگاه تهران برگزار گرديد، فرمودند : قبل از زمان من هم اين نهاد بود، من آمدم و در واقع اين نهاد را مقداری ويراستاری کردم.

وظایف نهاد:

بر اساس آيين نامه اجرايي نهاد ،مسئوليت كليه امور مربوط به فعاليت هايي كه محتواي فرهنگي - ديني دارند،اعم از برنامه ريزي و اجرا، به عهده نهاد بوده و اين فعاليتها با هماهنگي مديريت دانشگاه اجرا مي شود و عبارتند از :

1. اقامه نماز جماعت و امور مساجد در نمازخانه ها وهيئت‎ها.

2.دعوت از روحانيون و مبلغين آگاه (ماه مبارك رمضان ‚‌ ماه محرم ‚ ايام فاطميه و .... )

3.امور مربوط به تبيين احكام شرعی و برگزاري مراسم و سخنراني‎های مذهبی و ....

4.برگزاري گردهمايی‎ها ( نشست‚‌ سخنراني‚ پرسش و پاسخ‚ ميزگرد ‚ مناظره و هم انديشی و ....)

5.برگزاري مسابقات فرهنگی و مذهبی و برنامه های ادبی و هنری ويژه موضوعات مذهبی.

6.برگزاری كلاسهای آموزشی متون دينی و معارف اسلامی (نهج البلاغه‚‌ صحيفه سجاديه و ....).

7.تدوين وانتشار نشريات و جزوات دينی.

8.ايجاد و تقويت كتابخانه و نوارخانه مذهبی.

9.برگزاري اردوهاي آموزشی ‚ تربيتی و زيارتی.

10.انجام مشاوره هاي ديني‚ اخلاقی‚‌ خانوادگی و .... ( به صورت حضوري و مكاتبه اي ).      

11.برگزاری برنامه های قرانی ( حفظ‚‌ قرائت‚ مفاهيم‚‌ تفسير‚ شبی با قران و .... ).

12.تبيين فرهنگ امر به معروف و نهی از منكر.