تاریخچه نهاد:
سابقه نهاد در دانشگاهها به زمان حضرت امام خمينی (ره) بر می گردد. پس از انقلاب فرهنگی و بازگشايی دانشگاهها بمنظور جلوگيری از توطئه هايی که در صدد جدا کردن دو قشر روحانی و دانشگاهی از يکديگر بودند، امام راحل (رحمه الله علیه) انديشه وحدت حوزه و دانشگاه را پايه گذاری کردند. براساس اين انديشه حضور روحانيان آگاه و خوش فکر ، در دانشگاهها ضروری بنظر می رسيد و پس از آن بود که نمايندگان امام در دانشگاههای مهم کشور، فعاليت خود را آغاز کردند.
پس از ارتحال جانگداز حضرت امام (رحمه الله علیه) با توجه به توسعه دانشگاهها بدستور حضرت آیت الله خامنهای ، نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها تأسيس گرديد و اولين اساسنامه آن در سال 1369 به تصويب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسيد. پس از آن اساسنامه ديگری بنابر مقتضيات و نيازهای جديد، تدوين و در سال 1372 به تصويب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسيد که اينک مبنای کار نهاد نمايندگی می باشد.
مقام معظم رهبری در جلسه پرسش و پاسخ که در تاريخ 1377/2/22 در دانشگاه تهران برگزار گرديد، فرمودند : قبل از زمان من هم اين نهاد بود، من آمدم و در واقع اين نهاد را مقداری ويراستاری کردم.
وظایف نهاد:
بر اساس آيين نامه اجرايي نهاد ،مسئوليت كليه امور مربوط به فعاليت هايي كه محتواي فرهنگي - ديني دارند،اعم از برنامه ريزي و اجرا، به عهده نهاد بوده و اين فعاليتها با هماهنگي مديريت دانشگاه اجرا مي شود و عبارتند از :
1. اقامه نماز جماعت و امور مساجد در نمازخانه ها وهيئتها.
2.دعوت از روحانيون و مبلغين آگاه (ماه مبارك رمضان ‚ ماه محرم ‚ ايام فاطميه و .... )
3.امور مربوط به تبيين احكام شرعی و برگزاري مراسم و سخنرانيهای مذهبی و ....
4.برگزاري گردهمايیها ( نشست‚ سخنراني‚ پرسش و پاسخ‚ ميزگرد ‚ مناظره و هم انديشی و ....)
5.برگزاري مسابقات فرهنگی و مذهبی و برنامه های ادبی و هنری ويژه موضوعات مذهبی.
6.برگزاری كلاسهای آموزشی متون دينی و معارف اسلامی (نهج البلاغه‚ صحيفه سجاديه و ....).
7.تدوين وانتشار نشريات و جزوات دينی.
8.ايجاد و تقويت كتابخانه و نوارخانه مذهبی.
9.برگزاري اردوهاي آموزشی ‚ تربيتی و زيارتی.
10.انجام مشاوره هاي ديني‚ اخلاقی‚ خانوادگی و .... ( به صورت حضوري و مكاتبه اي ).
11.برگزاری برنامه های قرانی ( حفظ‚ قرائت‚ مفاهيم‚ تفسير‚ شبی با قران و .... ).
12.تبيين فرهنگ امر به معروف و نهی از منكر.